Actie in de Delta: gezondheidsverschillen in Zuid-Holland verkleinen

Mensen in moeilijke sociaaleconomische omstandigheden lijken bijna onbereikbaar voor gezondheidsinterventies zeggen wetenschappers in Zuid-Holland. Terwijl zij die interventies juist het hardst nodig hebben: ze leven gemiddeld zes jaar korter dan anderen. Ook hun woonomstandigheden zijn hierop van invloed.

Deze onderwerpen komen op 8 april aan bod op de conferentie Actie in de Delta, een samenwerking van Medical Delta, Leiden-Delft-Erasmus Universities en ZHIA, de Zuid-Hollandse Impact Alliantie.

Dit artikel verscheen eerder op de website van Leiden-Delft-Erasmus Universities.

Hier zullen ook Medical Delta hoogleraar prof. dr. Andrea Evers (Universiteit Leiden, TU Delft, Erasmus Universiteit), prof. dr. ir. Machiel van Dorst (TU Delft) en Medical Delta lector dr. Anneloes van Staa (Hogeschool Rotterdam, Erasmus universiteit) aanwezig zijn. Zij spreken zich regelmatig uit over hoe overheden en andere actoren kunnen sturen op het verkleinen van gezondheidsverschillen., onder andere in de paper ‘Healthy Society, naar een gezonde samenleving voor iedereen.’

'Financiële nood oorzaak van cascade aan problemen'

Zo adviseert Anneloes van Staa, op basis van praktijkgericht onderzoek in Zuid-Hollandse steden, hoe je de overkant van de gezondheidskloof kunt bereiken: "Je moet kijken wat iemand er zelf op verzint en daarbij breder kijken dan alleen medisch. Je moet uitzoeken: wat speelt er in dit leven? Wij hebben daarvoor een eenvoudig visueel instrument ontwikkeld: het Zelfmanagement web."

"Bijvoorbeeld: iemand met een niertransplantatie en een veel te hoog gewicht komt op de poli. In plaats van meteen over afvallen te beginnen, legt de verpleegkundig specialist het formulier voor. Dan blijkt: deze mevrouw kon niet eens haar pillen bij de apotheek ophalen, omdat ze geen fiets had en geen geld voor de bus. Financiële nood veroorzaakte zoals vaak een cascade aan problemen."

Andrea Evers, hoogleraar Healthy Society aan de Universiteit Leiden, pleit voor een brede kijk op wat gezondheid is en welke interventies kunnen bijdragen aan het verkleinen van gezondheidsverschillen. Dit blijkt vaak een sociaal-economisch, veel meer dan alleen een medisch, vraagstuk: "Het is belangrijk een veelheid van maatschappelijke aspecten van gezondheid aan bod te laten komen, van bijvoorbeeld schuldenverlichting en woonomstandigheden tot zorg voor kwetsbare groepen en inzichten over gedragsbeïnvloeding en preventie."

'De belangrijkste omgeving is je medemens'

Ook het inrichten van leefomgevingen is van belang voor de volksgezondheid. Hoe mensen wonen en hoe wijken stedenbouwkundig zijn ontworpen heeft invloed op gezondheid. Daarvan getuigen de tuindorpen van weleer, ontworpen voor fabrieksarbeiders, maar ook de wederopbouwwijken met groenvoorzieningen en ruimte voor kinderen om veilig te spelen, getuigen van een visie op gezondheid.

Machiel van Dorst, hoogleraar Omgevingsgedrag en ontwerp aan de TU Delft: "De belangrijkste omgeving is je medemens. Sociale interactie bevordert de mentale gezondheid. De gebouwde omgeving kan sociale interactie bevorderen of in de weg staan. Voortuintjes helpen bijvoorbeeld: als je daarin zit of onkruid wiedt, ontmoet je je buren. Een rij auto’s voor de huizen helpt juist niet."

Praat met ons mee over een gezond Zuid-Holland

Ontmoet Andrea Evers, Anneloes van Staa en Machiel van Dorst en vele anderen op het gebied van gezondheid en wetenschap op 8 april 2025 op de conferentie 'Actie in de Delta in de Aula van de TU Delft. Van harte welkom! Conferentie Actie in de Delta - Uitnodiging