Medical Delta Living Lab Better In Better Out start onderzoekslijn voor sneller herstel mensen met darmkanker

Gezond leven ter voorbereiding op een operatie kan ervoor zorgen dat er minder complicaties optreden en mensen sneller herstellen. Het Medical Delta Living Lab Better In Better Out richt zich op het onderzoeken en ontwikkelen van e-health toepassingen en technologieën die de fitheid van mensen met kanker verbeteren. Ook onderzoekt het lab hoe de samenwerking tussen verschillende zorgprofessionals en patiënten verloopt ná een operatie.

Onlangs zette het living lab daartoe een onderzoekslijn op met de titel ‘Samenwerken aan toegankelijke zorg; toegepast onderzoek naar implementatie van perioperatieve- en herstelzorg in de leefomgeving van mensen met darmkanker’. Vanaf september zijn afstudeerders en studenten van start gegaan met onderzoeksprojecten binnen deze onderzoekslijn.   

Onderzoeksprojecten rondom een operatie

De zorg rondom een operatie valt onder de zogeheten ‘perioperatieve zorg’. Door fitter een operatie in te gaan, verblijven mensen korter in het ziekenhuis en kunnen ze weer sneller hun leven oppakken.

Binnen het Medical Delta Living Lab Better In Better Out zijn afstudeerders en studenten in de minor Oncologie begin september van start gegaan met toegepast onderzoek op het gebied van perioperatieve zorg, herstelzorg en darmkanker. Studenten van de opleidingen Huidtherapie, Voeding & Diëtetiek en Verpleegkunde van De Haagse Hogeschool en Hogeschool Rotterdam werken in groepen samen aan verschillende onderzoeksopdrachten, zoals ‘factoren voor implementatie prehabilitatie programma’ en ‘multidisciplinaire herstelzorg in de eerste lijn’. De bevindingen van de studenten zijn een opstap naar subsidieaanvragen voor grote projecten in samenwerking met verschillende partijen, waaronder Stichting Darmkanker en Mammarosa.

Sommige onderdelen van leefstijlprogramma’s zijn bewezen effectief voor darmkankerpatiënten die een operatie in het vooruitzicht hebben. Toch vormt de implementatie ervan een uitdaging. Momenteel vindt er in het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft een onderzoek plaats naar het effect van een perioperatief programma genaamd BeBop (better be on top). Dit programma richt zich op kwetsbare ouderen met darmkanker. Het programma bestaat uit een fysiek trainingsprogramma, een verandering van dieet, stoppen met roken en psychosociale ondersteuning. De onderzoekers kijken naar effecten zoals het aantal deelnemers dat binnen een jaar overlijdt, het optreden van complicaties door de operatie, het functioneren van de persoon in het dagelijks leven en de kwaliteit van leven.

Dit onderzoek gaat mogelijk navolging krijgen in HMC Antoniushove. Om goed te kunnen onderzoeken wat het effect is van het programma, is het belangrijk dat het past binnen het zorgproces van het HMC. Omdat er weinig bekend is over hoe een gezondheidsprogramma als deze succesvol kan aansluiten bij bestaande zorg, voeren de studenten van de hogescholen in opdracht van het living lab een implementatieonderzoek uit. Ze brengen de betrokkenen in kaart en onderzoeken welke barrières en ondersteunende factoren er zijn voor implementatie van het BeBop programma in HMC Antoniushove. Ook kijken ze naar de acceptatie van het programma bij de deelnemende patiënten en hun naasten, en naar de praktische uitvoerbaarheid. Tot slot stellen ze een advies op. De uitkomsten van deze studentenonderzoeken dienen als voorwerk voor toekomstig toegepast onderzoek die het living lab wil uitvoeren.

Wij zien vanuit de fysiotherapiepraktijk veelbelovende effecten op prehabilitatie voor chirurgische ingrepen, echter houdt vergoeding het momenteel af. Verwacht wordt dat er in totaal minder fysiobehandelingen nodig zijn wanneer prehabilitatie behandeling wordt gegeven aan een groep mensen met kanker die dat past. Daarmee zouden de zorgkosten omlaag kunnen. -Remondo Goedkoop, oncologie fysiotherapeut B&B Healthcare

Onderzoeksprojecten rondom herstelzorg thuis

Voor sommigen is er meer nodig om weer goed te kunnen functioneren in het dagelijks leven. Hiervoor is ‘herstelzorg’ belangrijk: zorg geleverd door zorgprofessionals in de eigen omgeving die aansluit bij de uitdagingen waar deze mensen voor staan. Er is weinig bekend over hoe een succesvolle samenwerking op gebied van herstelzorg bij darmkanker tussen eerstelijns professionals (zoals fysiotherapeut, huidtherapeut en diëtist) en de patiënt tot stand kan komen.

Na ontslag uit het ziekenhuis begint het herstel pas echt voor mensen met darmkanker. Hierbij is het belangrijk dat de juiste zorg aangeboden wordt, zodat iemand goed kan herstellen en weer optimaal kan functioneren. Paramedische zorg zoals fysiotherapie en diëtiek kan daaraan een grote bijdrage leveren. Terwijl tijdens opname in een ziekenhuis, een revalidatiecentrum of een verpleeghuis diverse zorgdisciplines samenwerken aan een optimaal herstel, is dit thuis niet altijd goed georganiseerd. Daarom is het belangrijk om onderzoek te doen naar hoe de eerstelijns paramedici in de regio beter kunnen samenwerken aan behandeldoelen voor een optimaal herstel.Levensstijlinterventies vallen niet altijd onder verzekerde zorg, vooral niet als het nog geen onderdeel van de richtlijn uitmaakt. Wanneer we levensstijlinterventies onderdeel maken van een behandeling, moeten we uitgaan van onderbouwde en bewezen programma’s die bij patiënten aansluiten en kostenefficiënt zijn. Alleen dan kan deze zorg ook vergoed worden voor alle patiënten met darmkanker. - Onno Guicherit, chirurg-oncoloog HMC

De eerste verkennende onderzoeken vinden momenteel plaats door studenten die deelnemen aan de minoren Oncologie van De Haagse Hogeschool en van Hogeschool Rotterdam. Deze onderzoeken bieden input voor het schrijven van een subsidievoorstel voor ZonMw dat gericht is op de inhoudelijke versterking van paramedische samenwerking in de herstelzorg waar het Medical Delta Living Lab Better In Better Out aan werkt.

Presentatie van bevindingen

In januari 2022 presenteren de studenten en hun begeleiders hun bevindingen, waarmee zij een bijdrage leveren aan meer kennis over de voorbereiding voor een operatie en herstelzorg na een operatie voor darmkankerpatiënten. Wilt u de presentatie bijwonen? Aanmelden kan bij Lottie Kuijt - Evers L.F.M.Kuijt-Evers@hhs.nl

Heeft u interesse in deelname aan een van de hierboven genoemde onderzoeken of wilt u met het living lab samenwerken? Neem contact op met Assia Kraan a.kraan@hhs.nl