Portret en video Gerjo van Osch: “Deze leerstoel geeft mij een extra push”

Voor patiënten met beschadigd kraakbeen is nu vaak geen goede behandeling mogelijk. Prof. dr. Gerjo van Osch zoekt naar methoden om dat beschadigd kraakbeen te herstellen. Ze is hoogleraar bij het Erasmus MC en dankzij Medical Delta nu ook bij TU Delft. “Ik voel me verantwoordelijk dat er dingen gebeuren in gezamenlijkheid.”

(For English, click here)

“Sinds mijn afstuderen werk ik al samen met andere disciplines en andere universiteiten,” vertelt Van Osch. “Nu via Medical Delta ook met TU Delft en dat biedt heel veel kansen. Ik kan beschikken over nieuwe technologieën, werk samen met andere mensen en doe nieuwe inzichten op.”

Gerjo van Osch vertelt in onderstaande video over haar Medical Delta hoogleraarschap:

“Deze leerstoel geeft mij een extra push. Ik voel me verantwoordelijk dat er dingen gebeuren in gezamenlijkheid. Ik heb bijvoorbeeld wel tien ideeën voor het aanvragen van externe financiering en ik kies nu eerder voor iets dat aansluit bij Medical Delta. Ik heb ook een brugfunctie van TU Delft naar het Erasmus MC. Wanneer iemand uit Delft mij om hulp vraagt of vraagt of ik iemand ken in Rotterdam die ze kan helpen, voel ik dat dit mijn rol is en doe ik daar meer moeite voor.”

Hoe ziet de samenwerking met TU Delft eruit?

“Ik doe celbiologisch onderzoek aan kraakbeen en kijk dan hoe cellen reageren op de omgeving, op beschadigingen en op behandelingen. Kraakbeen is een weefsel met een belangrijke mechanische functie, maar het mechanische stuk, daar heb ik minder verstand van. Eerder werkte ik hiervoor samen met iemand uit Zwitserland die later naar Australië verhuisde. Dat ging goed, maar Delft is toch echt een stuk dichterbij. Je hebt makkelijker contact en we hebben nu ook gezamenlijke studenten.

Ook werk ik aan methoden om kraakbeen te regenereren. Een voorbeeld van wat Delft daarvoor te bieden heeft is 3D printtechnologie. Daarmee kun je mooiere modellen en betere transplantaten maken. Sommige UMC’s kiezen ervoor om dat in huis te halen, maar ik vind dat je dat het beste kunt doen in een omgeving die technisch gedreven is. Je hebt zelf een bepaalde expertise, die kun je natuurlijk aanvullen met nieuwe expertise, maar het is beter en leuker om samen te werken met andere specialisten. Ik hoor nu bij de faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek & Technische Materiaalwetenschappen (3mE) aan TU Delft, waar kennis en technologie is die ik heel goed kan gebruiken om de vragen die ik heb op te lossen.

Ik was altijd al bezig met biomechanica, maar ben na mijn studie toch helemaal richting de biologie gegaan. Nu ben ik terug bij biomechanica en het voelt alsof de cirkel weer rond is.”

Wat gaat een patiënt merken van deze samenwerkingen?

“Ik hoop dat we over tien jaar een stap verder zijn met het behandelen van kraakbeenproblemen. Voor kraakbeendefecten als gevolg van een trauma zijn er nu wel behandelingen, maar die zijn zeker niet perfect. En voor een degeneratieve aandoening zoals artrose is er nog helemaal niets. Artrose is een ingewikkelde ziekte die ook de omgeving van het kraakbeen aantast en we weten nog te weinig hoe dat precies werkt.

Er zijn twee richtingen voor de oplossing. De eerste is het herstellen van het weefsel. Hieraan kan 3D-printing bijdragen, met betere biomaterialen die de verbinding met de lichaamscellen aan gaan en het lichaam stimuleren om te herstellen. De tweede is begrijpen hoe artrose werkt en bepalen wat het beste is voor een patiënt. Wanneer we daar meer inzicht in hebben, kunnen we veel eerder ingrijpen en schade voorkomen of uitstellen. We kunnen patiënten bijvoorbeeld beter adviseren hoe ze kraakbeen het beste kunnen gebruiken en belasten. Daarvoor moet je op cel- en weefselniveau gaan kijken wat er gebeurt als je kraakbeen belast en dat vertalen naar wat voor een bepaald persoon optimaal is. Hierbij werk ik onder meer samen met Medical Delta hoogleraar Jaap Harlaar.”

Hoe zie je de toekomst van Medical Delta?

“Het is best bijzonder dat er in een kleine regio, in één provincie, drie steden met grote universitaire centra zijn. En ook nog eens heel veel bedrijvigheid. Dit biedt veel kansen. Samenwerkingen zoals die binnen Medical Delta plaatsvinden zullen dan ook steeds belangrijker worden. Met het delen van aansprekende voorbeelden van innovatie wordt het voor anderen ook steeds aantrekkelijker om mee te doen. Mensen moeten zien wat samenwerken oplevert. Door successen te laten zien, zullen ook iets meer bedrijven aansluiten. Daar zit nog groei.

We zullen niet samensmelten tot een grote universiteit. Dat moet je ook niet doen. Het is goed om je eigen cultuur te behouden, waar je je thuis voelt. Anders wordt het iets groots en abstracts en kom je bij wijze van spreken het bestuur nooit meer tegen.”

Wat is jouw advies voor een succesvolle samenwerking?

“Je moet niet gaan samenwerken als je een snelle oplossing verwacht. Samenwerken met andere disciplines kost tijd en moeite. Je moet je kunnen verplaatsen in waarom de ander dingen doet. Ieder heeft z’n eigen denkwijze en eigen wensen, zorg ervoor dat je die leert kennen en begrijpen. Vraag jezelf af waarom een ander iets voor je zou doen. Dat is niet alleen tussen instituten, maar ook in dezelfde organisatie tussen disciplines. Een bioloog en clinicus hier in het Erasmus MC bijvoorbeeld.

Een samenwerking moet beide partijen iets opleveren, je moet een op zoek naar een gezamenlijke interesse en je moet iets voor elkaar over hebben. Soms doe je iets voor een ander waar je zelf op dat moment niets aan hebt, maar waar je in een later stadium weer van profiteert. Tenslotte moet je vooral van het proces van samenwerken kunnen genieten, anders werkt het niet goed.”

Door welke andere onderzoeker ben je verrast?

“Als ik naar de TU Delft kijk dan vind ik Amir Zadpoor bijzonder. Hij is slim, schakelt snel en denkt in grote stappen. Een tweede voorbeeld is Gijsje Koenderink, zij heeft veel inhoudelijke en technische kennis en een goede aanpak van het doen van onderzoek. Maar eigenlijk word ik continu verrast. Dat vind ik ook leuk. Als je niet leert van een ander dan heeft samenwerken geen zin. Ik ben blij dat ik veel leer van alle mensen me wie ik samenwerk.”

Dit artikel maakt deel uit van een serie waarin we de negen nieuwe Medical Delta hoogleraren uitlichten. Klik hier voor de andere portretten die tot nu toe zijn gepubliceerd. Het onderzoek van Gerjo van Osch draagt bij aan het aan het wetenschappelijke programma Medical Delta Regenerative Medicine 4D: Generating complex tissues with stem cells and printing technology.