Portretserie nieuwe Medical Delta hoogleraren - Marcel Reinders: "Samenwerking is nodig om echt impact te maken”

Prof. dr. ir. Marcel Reinders is data science specialist aan de TU Delft. Met slimme algoritmes zoekt hij naar verbanden in complexe data. Zo bestudeert hij bijvoorbeeld patronen in DNA die leiden tot afwijkend gedrag van cellen. Met die kennis kunnen ernstige ziektes zoals alzheimer en verschillende soorten kanker eerder worden opgespoord. Dankzij Medical Delta is Reinders nu ook hoogleraar aan het LUMC in Leiden en dat heeft veel voordelen. “Contacten leggen en data delen is makkelijker, ik kan PhD’s begeleiden en zit in verschillende commissies. Ik ben nu ook echt een van hen.”

(For English, click here).

In de video hieronder vertelt Marcel Reinders over zijn Medical Delta hoogleraarschap:

“Ik werk al lang samen met andere disciplines en medici," vertelt Marcel. “Maar je ziet nu in de breedte dat het vaker en intensiever gebeurt en dat is eigenlijk heel logisch. Door technologische ontwikkelingen is het medisch onderzoek erg veranderd. Complexe technologie speelt steeds vaker een belangrijke rol en dat vraagt om specialistische kennis. Verschillende disciplines hebben elkaar nodig om echt impact te maken.

In het domein van computers werd lang gesproken over de wet Moore die stelt dat de snelheid van computers iedere 12 tot 24 maanden verdubbelt. Maar in het medische veld lijkt er inmiddels ieder jaar een fundamentele technologische verbetering geïntroduceerd te worden. Dat gaat zo snel dat je moet specialiseren om dat bij te kunnen houden. En het gaat over een heel scala van technieken. Denk bijvoorbeeld aan 3D-printen. Vijftien jaar geleden kwamen de eerste apparaten, tegenwoordig is het mogelijk om levend weefsel te printen. Ook werd tien jaar geleden nog amper gesproken over Artificial Intelligence terwijl dat nu niet meer is weg te denken.”

Hoe is het om met een wetenschapper van een andere universiteit samen te werken?

“Het duurt even voordat je elkaar goed begrijpt. Het onderwerp zelf is anders, daar moet je in groeien. De cultuur verschilt. Binnen een instituut wordt bijvoorbeeld gezegd, ‘zo doen we het nu eenmaal’. Dan denk ik als iemand van buitenaf: hoezo dan? Ook de taal is anders. Pas nog ging het over het woord ‘model’. Voor een moleculair bioloog is dat een cel, voor mij is dat een algoritme.

De samenwerking binnen Medical Delta is heel belangrijk om nieuwe doorbraken in de wetenschap mogelijk te maken. Ik ben er dan ook trots op om hier onderdeel van te zijn.”

Hoe kun je tegelijkertijd werken aan projecten voor veel verschillende ziektes?

“Ik ben een data science specialist en vind het leuk om algoritmes te ontwikkelen en complexiteit in een computermodel te vangen. Voor welke toepassing ik dat doe, maakt eigenlijk niet zoveel uit. Je hebt wel specifieke kennis van een bepaald domein nodig, en in de loop der jaren heb ik zelf ook wel kennis opgedaan, maar het belangrijkste is om hiervoor intensieve samenwerkingen aan te gaan. Samenwerkingen voor de lange termijn. Waarbij het de moeite loont om in elkaar te investeren en waarbij je vertrouwen hebt in elkaars kennis en kunde.”

Wat merken we in Nederland straks van deze samenwerkingen?

“Door samen te werken kunnen we ervoor zorgen dat Nederland vooroploopt in het onderzoeksveld en klinische toepassingen. Zodat patiënten hier als eerste profiteren van nieuwe ontwikkelingen. Bijvoorbeeld genetische testen waarmee ziektes in een vroeg stadium zijn op te sporen. Of, bijvoorbeeld, een project waaraan ik werk met het LUMC waarin we zoeken naar het antwoord op de vraag ‘Hoe gezond is iemand?’. We ontwikkelen hiervoor een kwantitatieve maat op basis van metabolietmetingen in bloed. Je kunt straks dus meten hoe gezond iemand is. Vervolgens doe je een interventie, bijvoorbeeld meer sporten, en kun je aantonen wat de invloed daarvan is op de gezondheid. Gezondheidszorg wordt zo persoonlijker en effectiever.”

Door welke onderzoeker ben je verrast bij de verschillende samenwerkingen?

“Een aardig voorbeeld is Frits Koning van het LUMC. Hij had een nieuwe techniek naar Leiden gehaald waarmee hij aan miljoenen individuele cellen de aanwezigheid van een set van 40 eiwitten kon meten. Iets later kwam hij met een nieuwe machine waarmee hetzelfde gedaan kon worden maar dan op een plak van een tumor zodat de cellen nog in hun oorspronkelijke positie lagen. Ik had zoiets toen nog nooit gezien. Vaak word je door een ander op een bepaalde techniek of wetenschap gewezen die je eigen werk verder brengt. Ook dat is de kracht van samenwerking.”

Dit artikel maakt deel uit van een serie waarin we de negen nieuwe Medical Delta hoogleraren uitlichten. Klik hier voor de andere portretten die tot nu toe zijn gepubliceerd. Het onderzoek van Marcel Reinders draagt onder andere bij aan het wetenschappelijke programma's Medical Delta AI for Computational Life Sciences, Medical NeuroDelta: Ambulant Neuromonitoring for Prevention and Treatment of Brain Disease en METABODELTA: Metabolomics for clinical advances in the Medical Delta.