Portretserie nieuwe Medical Delta hoogleraren - Natasja de Groot: “Ik voel nu een verantwoordelijkheid om mensen te verbinden"

Door veroudering, overgewicht, diabetes en verhoogde bloeddruk neemt het aantal mensen met hartritmestoornissen toe. Er zijn wel behandelingen, maar die hebben hun beperkingen. Prof. dr. Natasja de Groot wil daar iets aan doen. Ze is cardioloog en hoogleraar elektrofysiologie en richt zich op het verbeteren van de diagnostiek en therapie van hartritmestoornissen. Als Medical Delta hoogleraar is ze nu niet alleen verbonden aan het Erasmus MC, maar ook aan de TU Delft. "Door mijn benoeming is het meer bekend dat ik mij bezig hou met hartritmestoornissen en technologie. Mensen weten nu: daarvoor moet je bij Natasja zijn."

(For English, click here).

In de video hieronder vertelt Natasja de Groot over haar Medical Delta hoogleraarschap:

"Ik werk al langere tijd samen met wetenschappers van de TU Delft en binnen het Erasmus MC met onderzoekers van andere disciplines”, vertelt De Groot. “Dat is voor mij niet nieuw. Maar als Medical Delta hoogleraar voel ik nu wel een verantwoordelijkheid om meer mensen met elkaar te verbinden in dit vak. Ik vind het leuk om samenwerken te bevorderen en ik draag dat ook uit in mijn onderzoeksgroep. Door mijn benoeming is het meer bekend dat ik mij bezig hou met hartritmestoornissen en technologie. Mensen weten nu: daarvoor moet je bij Natasja zijn. Ik word makkelijker gevonden en de projecten nemen toe. Dat komt door de zichtbaarheid die Medical Delta biedt."

Kun je een voorbeeld geven hoe de samenwerking er in de praktijk uitziet?

"Om nieuwe behandelingen voor hartritmestoornissen te kunnen ontwikkelen, moeten we eerst beter begrijpen hoe deze ontstaan. We zijn daarom in 2010 een onderzoek gestart waarbij we tijdens een openhartoperatie metingen uitvoeren direct op het hart. Zo verzamelen we unieke data over elektrische geleidingen in het hart. Met hulp van wetenschappers van de TU Delft is de meetapparatuur en dataverwerking de afgelopen jaren steeds beter geworden. 

Mede dankzij deze verbeteringen wordt er nu ook bij jonge kinderen met een aangeboren hartafwijking gemeten. We zijn de eerste in de wereld die dit hebben gedaan. Bij deze metingen zien we dat zelfs op die hele kleine harten er al geleidingsstoornissen zijn. De vraag is dan of dit dan hartritmestoornissen veroorzaakt op latere leeftijd. We moeten nog veel meten en onderzoeken om dat precies in kaart te brengen. Omdat onze huidige elektroden eigenlijk nog te groot zijn voor een babyhart werken we verder aan een verbeterde versie."

Wat merkt een patiënt van deze samenwerkingen?

"Dankzij samenwerkingen en nieuwe technologie worden ontdekkingen en innovatie versneld. Het zorgt ervoor dat we hartritmestoornissen steeds verder ontrafelen. Het stellen van de juiste diagnose wordt zo makkelijker en er worden nieuwe behandelingen ontwikkeld. En dankzij nieuwe technieken kunnen we daarvan ook het effect beter meten. Verder wordt er steeds meer gewerkt met health apps en wearable devices. Die zijn er al, maar het kan nog veel beter, veel patiëntvriendelijker. 

Ik werk waar mogelijk ook met patiënten samen. Samen met Prof. dr. Bianca Brundel van Amsterdam UMC heb ik de stichting AFIP opgericht. Ons doel is de communicatie met patiënten te verbeteren, bijvoorbeeld over de behandelingsmogelijkheden bij hartritmestoornissen. Ook stimuleren we co-creatie. Een patiënt kwam met een idee voor een onderzoek. Dit hebben we uitgewerkt, met succes subsidie aangevraagd en uitgevoerd. We waren een van de eersten in Nederland die dat op deze manier doen."

Wat is jouw advies voor een succesvolle samenwerking?

"Wat je als medisch onderzoeker niet moet doen is op een ingenieur afstappen en vragen ‘maak dit voor mij’. Dan kun je beter met een opdracht naar de industrie gaan. Je wilt graag een samenwerking waarbij je inzichten deelt en waar beide partijen lol van hebben. Neem daarom echt de tijd om elkaars vakgebied te begrijpen en leer de taal van een ander. Sla, als medicus, weer eens een wiskunde- of natuurkundeboek open. Samenwerken met een andere discipline moet je echt willen, het vraagt een investering van je. De extra tijd die je in samenwerking moet steken, neemt Medical Delta niet weg. Het laat wel goed zien wat er kan en mogelijk is, en dat werkt aanstekelijk. Maar je moet het nog steeds zelf willen en zelf doen."

Wat maakt het voor jou de moeite waard om in samenwerken te investeren?

"Ik vind wetenschap in brede zin erg leuk en zoek graag de intellectuele uitdaging. Wanneer je over grenzen heen kijkt dan is dat een verdieping van je eigen vakgebied. Als ik ‘s avonds thuiskom ga ik vaak op internet toch nog wat opzoeken. Je kunt op de bank gaan zitten en tv kijken of je slaat een boek open."

Waar staat Medical Delta over tien jaar?

"Over tien jaar is Health Technology een nog belangrijker vakgebied. Hiermee worden samenwerkingen intensiever, tussen medici en techneuten en tussen de drie universiteiten in Rotterdam, Leiden en Delft. Mensen wisselen dan ook gemakkelijker tussen universiteiten en onderzoeken worden gezamenlijk uitgevoerd. Nu studeren al de eerste lichtingen klinische technologen af. Die zijn ingenieur én arts. Dat is nu nog bijzonder, maar zal dan vaak voor komen. Eén grote universiteit zie ik niet gebeuren, daarvoor zijn de verschillen toch te groot."

Door welke andere onderzoeker ben je verrast?

"Ik zou er wel drie of vier kunnen noemen. Maar Yannick Taverne vind ik echt bijzonder. Hij staat als cardio-thoracaal chirurg dag en nacht in de operatiekamer en toch vindt hij nog tijd om onderzoek te doen naar het moleculaire mechanisme van het hart. Samen met hem onderzoeken we hoe je op heel dun weefsel elektriciteit kunt meten. Met alle technische uitdagingen die daarbij komen kijken."

Dit artikel maakt deel uit van een serie waarin we de negen nieuwe Medical Delta hoogleraren uitlichten. Klik hier voor de andere portretten die tot nu toe zijn gepubliceerd. Het onderzoek van Natasja de Groot draagt bij aan het programma Medical Delta Cardiac Arrhythmia Lab.

Lees hier meer over de eerste metingen bij jonge kinderen met een aangeboren hartafwijking
Lees hier meer over het onderzoek van Yanick Taverne