Team Leiden wint iGEM-Award met hydrogel tegen brandwonden: “Echt een verrassing”

Een team van elf Leidse studenten won deze maand in Boston de prijs voor ‘beste productie’ tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van iGEM, een synthetische biologie competitie voor studenten. Ze kregen de award voor hun onderzoek naar een manier om het eiwit suckerine na te maken. Dit eiwit, afkomstig uit de Humboldt-inktvis, is toepasbaar als hydrogel tegen brandwonden.

We spraken Maarten Lubbers, Masterstudent Moleculaire Genetica en Biotechnologie aan Universiteit Leiden en tevens relatiemanager van het team dat door Medical Delta wordt ondersteund.

Van harte gefeliciteerd Maarten. Hadden jullie dit verwacht?

Nee, het was echt geweldig. Je geeft je op voor een aantal categorieën waarin je denkt dat je een kans maakt. Die categorieën kwamen voorbij en we hadden niet gewonnen. Dat was niet erg, deelnemen aan iGEM is al heel gaaf. Je ontmoet mensen van 360 internationale teams en die zijn allemaal met heel verschillende interessante dingen bezig. Maar toen kwam de categorie ‘Best Manufacturing’, een soort algemene prijs waarvoor de resultaten van alle categorieën bij elkaar worden opgeteld. Er stonden ineens twee teams op het scherm, waaronder wij. Dat was echt een verrassing. Ja, en dan winnen is fantastisch.

Waarom zijn jullie uiteindelijk de winnaars geworden?

Je wordt op een aantal dingen beoordeeld, zoals de maatschappelijke impact van het product. De maatschappelijke relevantie van ons project is groot. Wereldwijd zijn er jaarlijks 300.000 sterfgevallen door brandwonden en een deel daarvan wordt veroorzaakt doordat de wond gaat ontsteken. Een ontstoken brandwond kan leiden tot sepsis (bloedvergiftiging, red.). Om te voorkomen dat sepsis zich verder door het lichaam verspreidt, is soms amputatie nodig. Geïnspireerd door de onderzoeken naar onder andere spinnenzijde zijn we op zoek gegaan naar een eiwit dat sterk en flexibel genoeg is om toe te passen in de behandeling van brandwonden. We kwamen uiteindelijk uit bij suckerine, een eiwit afkomstig uit de Humboldt-inktvis. We kennen inmiddels de DNA-sequentie van dit eiwit en kunnen het met behulp van bacteriën nabouwen.

De maatschappelijke relevantie van ons project is groot.

Maar we hebben in de loop van het onderzoek niet alleen in het lab gezeten. We hebben ons bijvoorbeeld ook beziggehouden met ‘public engagement’. Daarvoor hebben we eindgebruikers gesproken en onder meer een open discussieavond georganiseerd over de ethische kant van synthetische biologie. De eindgebruikers van ons product zijn brandwondpatiënten met derdegraads brandwonden of hoger. Juist in het vroege stadium van een brandwond kan onze hydrogel helpen met het genezen daarvan. Voor ons product hebben we met hen gesproken over waar zij behoefte aan hebben. Daarnaast hebben we veel brandwondspecialisten gesproken in het LUMC en het brandwondencentrum in Beverwijk.

En jullie begonnen een crowdfunding campagne?

Ja. Enerzijds door bedrijven aan te schrijven met de vraag of ze ons met kennis of financieel bij konden staan. Medical Delta is één van de organisaties die ons heeft geholpen. Daarnaast liep een crowdfunding voor particulieren. Daarmee hebben we 10.020 euro opgehaald - een record voor iGEM Leiden en genoeg om alles te doen wat we voor ogen hadden binnen de ruimte van dit project.

Wetenschap lijkt zich steeds meer buiten het lab te begeven. Klopt dat?

Er is denk ik wel een verschuiving van curiosity driven naar society driven. Overigens is er niks mis met curiosity driven. Antibiotica, om maar een voorbeeld te noemen, is deels voortgekomen uit nieuwsgierigheid. Maar het is ook interessant om van tevoren na te denken over wat we eraan zullen gaan hebben.

Ons team bestaat uit elf verschillende studenten. Je leert ontzettend veel van elkaar. De een komt uit de biologie, de ander is meer technisch of chemisch onderlegd. Daarnaast hebben we allemaal onze eigen persoonlijke talenten en daarmee een eigen taak. Ik was zelf public engagement manager en hield me verder bezig met ondernemerschap. Voor dit onderzoek heb ik bijvoorbeeld het businessplan geschreven. Je ziet dat het niet meer alleen bedrijven zijn die ontwikkelen, maar ook de universiteiten zelf. En het mooie is dat iedereen daardoor toegang heeft tot de kennis.

Wat gebeurt er met de kennis die jullie nu hebben vergaard?

Er is een iGEM database, waar alles gedeeld wordt. Daardoor zouden andere teams ermee verder kunnen gaan. Ik zou dat echt geweldig vinden. Verder verwacht ik dat een deel van onze teamleden doorgaat op het eiwit en de toepassing ervan. Het is van veel factoren afhankelijk of ons product uiteindelijk op de markt komt en dat zal zeker nog een jaar of tien duren. Maar ik hoop het natuurlijk wel!

En jij?

Op korte termijn wil ik in ieder geval verder met ‘After-iGEM’. Zo’n traject is echt een fantastische rollercoaster en ik gun dat de teams die na ons komen ook. In de iGEM-commuity kan ik nieuwe teams helpen op het gebied van ondernemerschap. Verder begin ik volgende week met een stage waarin ik onderzoek ga doen naar nieuwe antibiotica uit bijvoorbeeld slangengif. Op lange termijn wil ik professor worden in Leiden.

Moet het per se Leiden zijn?

Nou ja, we moeten natuurlijk nog maar zien hoe het loopt. Maar ik ben wel voor deze stad gevallen. Het heeft zo’n lange en vooral ook interdisciplinaire onderzoeksgeschiedenis. Dat samenwerken maakt Leiden erg interessant.

Meer informatie is te vinden op de site van iGEM Team Leiden (klik hier).

Medical Delta ondersteunt studententeams zoals iGEM Team Leiden. Op deze manier stimuleert Medical Delta interdisciplinair onderzoek met maatschappelijke impact door jonge wetenschappers.   

NOS maakte een reportage over dit onderzoek (klik op onderstaande afbeelding).