Wetenschappers roepen op tot gedragsparagraaf bij nieuw gezondheidsbeleid

Gedragswetenschappelijke expertise wordt nog onvoldoende benut voor gezondheidswinst, zoals de aanpak van Covid en de betaalbaarheid van de zorg en preventie. Een aantal gedragsexperts overhandigden gisteren de position paper ‘Gedragsexpertise is de sleutel voor effectief leefstijlbeleid’ aan staatssecretaris Van Ooijen (VWS). Daarin roepen experts op om gedragsexpertise structureel onderdeel van beleid te maken. Het opnemen van een gedragsparagraaf bij nieuw gezondheidsbeleid kan uitkomst bieden.    

Gedragsverandering is de sleutel tot succes voor het realiseren van een gezonde leefstijl en voorkomt het risico op chronische ziekten. Het belang hiervan wordt in beleid structureel onderbelicht. De coronapandemie maakte dat pijnlijk duidelijk. Zo werden Nederlanders geadviseerd te blijven bewegen, aan de andere kant moesten sportscholen gedwongen de deuren sluiten. Aandacht voor gedragsverandering vraagt tevens aandacht van zorgprofessionals, politici en beleidsmakers.

Experts roepen op tot actie

Twaalf gerenommeerde gedragsexperts, waaronder Medical Delta hoogleraar Healthy Society prof. dr. Andrea Evers, roepen daarom op tot actie: zet primair gedragsexpertise in bij de ontwikkeling en implementatie van interventies en beleid. Experts, organisaties en partners van Lifestyle4Health onderschrijven deze oproep. "Hoe krijgen we mensen, burgers maar ook zorgprofessionals, echt in beweging: daarbij kunnen wij vanuit ons vak juist een bijdrage leveren, mits we ook vanaf het begin betrokken worden," zegt sociaal psycholoog Pepijn van Empelen van TNO.

Opnemen van gedragsparagraaf

De inzet van gedragsexpertise hoeft zich niet enkel te beperken tot leefstijl- en preventiebeleid. Ook op andere terreinen zoals de leefomgeving en het tegengaan van gezondheidsverschillen is aandacht voor gedragsexpertise een waardevolle aanvulling. Een gedragsparagraaf, waarbij expliciet aandacht wordt besteed op welke wijze gedragsverandering tot stand kan komen, kan zorgen voor betere uitvoering van beleid. Prof. dr. Karien Stronks, hoogleraar Public Health, Amsterdam UMC: "In mijn onlangs verschenen blog naar aanleiding van deze position paper wees ik op de gemiste kans en de schade die we als maatschappij oplopen wanneer we in preventiebeleid onvoldoende gebruik maken van expertise van gedragswetenschappers. Ik ben zeer verheugd ​dat staatssecretaris Van Ooijen ​het belang van gedragsexpertise volledig onderschreef in ons gesprek, en ook uit eigen ervaring kon vertellen hoe belangrijk wetenschappelijk kennis over gedragsverandering ter onderbouwing van preventiebeleid is."

Download hier de position paper

De gedragsexperts en auteurs van de position paper zijn Andrea Evers (hoogleraar Gezondheidspsychologie, Universiteit Leiden en Medical Delta hoogleraar Healthy Society, Universiteit Leiden/TU Delft/Erasmus Universiteit), Pepijn van Empelen (sociaalpsycholoog, TNO), Marieke Adriaanse (hoogleraar Gedragsinterventies in Population Health, Universiteit Leiden/LUMC) Aarnout Brombacher (hoogleraar Design Theory and Information Flow Analysis, TU Eindhoven), Lex Burdorf (hoogleraar Determinants of Public Health, Erasmus MC), Lisette Gemert-van Pijnen (hoogleraar Persuasive Health Technology, Universiteit Twente), Stef Kremers (hoogleraar Health Promotion, Maastricht University), Anne Roefs (hoogleraar Psychology and Neuroscience of Abnormal Eating, Maastricht University) Jaap Seidell (hoogleraar Voeding en Gezondheid, VU Amsterdam), Sabita Soedamah-Muthu (universitair hoofddocent, Tilburg School of Social and Behavioral Sciences), Karien Stronks (hoogleraar Public Health, Amsterdam UMC) en Emely de Vet (hoogleraar Consumptie en Gezonde Leefstijl, WUR).