Zorgpersoneelstekorten, oplopende zorgkosten en een toename aan mensen die zorg nodig hebben: ze vragen om een verschuiving in ons denken, waarbij de nadruk niet meer alleen ligt op het uitbreiden van het zorgaanbod, maar ook op het aanpassen van de zorgvraag. ‘Gezondheidseigenaarschap’ kan daarin een rol spelen, met meer regie en verantwoordelijkheid van mensen zelf - waar mogelijk en wenselijk - over hun eigen gezondheid.
De term gezondheidseigenaarschap mag dan logisch klinken, het is zeker niet voor iedereen vanzelfsprekend. Vaak ontbreekt het mensen aan kennis en ervaring hierin, aan een ondersteunend netwerk of eisen dagelijkse acute problemen aandacht op die ten koste gaat van de eigen gezondheid. Met name bij mensen met een lage sociaaleconomische positie lijkt dit het geval.
Daarnaast is het bestaande zorgsysteem vraaggericht. De liberalisering van de zorgmarkt leidde niet tot de gewenste toename van de eigen verantwoordelijkheid bij mensen over hun eigen gezondheid, maar voor een toenemende afhankelijkheid van ‘cliënten’ aan de ‘service’ van zorgaanbieders. Gezondheid lijkt steeds meer een marktproduct geworden in plaats van iets dat van jezelf is en waarvoor je zou willen zorgen.
Het Medical Delta Programma Gezondheid van Jezelf wil de regie over gezondheid onderzoeken en, waar het mogelijk en wenselijk is, weer bij het individu leggen. Het programma wil het concept gezondheidseigenaarschap begrijpen, verduidelijken en versterken in diverse levensfases, maatschappelijke contexten en preventieve, curatieve en palliatieve zorgsituaties.
Een andere benadering: inzet van kunstenaars en ontwerpers
Met meer gezondheidseigenaarschap zal ook het bewust gezonder leven toenemen, zo is de verwachting. Ook de individuele zorgvraag kan veranderen, naar gelang de wensen en behoeften van iemand - met uiteindelijk een positief individueel en maatschappelijk effect.
Het programma stimuleert gezondheidsdeskundigen, patiënten, beleidsmakers en zorgverleners om vanuit verschillende contexten en op verschillende niveaus naar gezondheidseigenaarschap te kijken en te kijken hoe en waar dat versterkt kan worden. Hiermee bevordert het programma bewustwording, motivatie en gedragsverandering over gezondheid.
Door kunstenaars en ontwerpers te betrekken, werkt het programma toe naar een andere manier van denken. Kunstenaars en ontwerpers kunnen bijvoorbeeld visuele en artistieke communicatie integreren in eHealth en zorg op afstand. En door bijvoorbeeld de inzet van ‘participatieve kunst en design’, worden mensen bewustgemaakt van hun gezondheid en leren zij omgaan met hun eigen invloed daarop.
Motivatie en vertrouwen in zorg voor eigen gezondheid
Meer gezondheidseigenaarschap kan leiden tot meer motivatie en meer vertrouwen in het kunnen zorgen voor de eigen gezondheid. Dit heeft positieve effecten op het omgaan met leven, dood, ziekte, zorgverlening, behandelkeuzes en gezondheid. Het kan leiden tot meer interesse in preventie, het beter opvolgen van doktersadviezen of behandelplannen, en meer gezamenlijke besluitvorming tussen hulpverlener en patiënt, bijvoorbeeld bij palliatieve zorg.
Het Medical Delta Programma Gezondheid van Jezelf zet onderzoeksprojecten op vanuit verschillende disciplines en betrekt hier kunstenaars bij. Het betrekt studenten van verschillende betrokken opleidingen op wo, hbo en mbo niveau bij transdisciplinaire pilotprojecten. Om de implementatie van gezondheidseigenaarschap te stimuleren, zoekt het programma samenwerking met diverse maatschappelijke organisaties en zorgbetrokkenen.
Doelen
Het programma wil de volgende doelen bereiken:
- Begrijpen en definiëren wat ‘gezondheidseigenaarschap’ betekent voor wie, en onderzoeken welke term hiervoor het meest geschikt is;
- In kaart brengen welk netwerk iemands gezondheidseigenaarschap ondersteunt of (tijdelijk) overneemt;
- De huidige en de gewenste omgang met gezondheidseigenaarschap analyseren, vanuit verschillende gebruikers- en zorgcontexten;
- Met praktische tools en interventies personen en belanghebbenden bewustmaken van, en leren omgaan met, gezondheidseigenaarschap;
- Draagvlak voor gezondheidseigenaarschap vergroten en het implementeren binnen maatschappij, zorgverlening, de gemeenschap van transdisciplinair onderzoek en bij de zorgverleners van de toekomst.
Contact
Neem voor meer informatie of interesse voor deelname contact op met een van onze innovatiemanagers.