donderdag 13 juli 2023
Zet grote apparaten zoals PET CT-scanners op de energiebesparende modus wanneer ze niet worden gebruikt. Gebruik standaard herbruikbare materialen. Het zijn enkele concrete aanbevelingen van de tien masterstudenten die deelnamen aan de interdisciplinaire thesis lab 'Sustainable Hospitals’. Tijdens een round table bijeenkomst presenteerden zij hun bevindingen en deelden zij hun gezamenlijke aanbevelingen.
De studenten onderzochten het afgelopen halfjaar verduurzamingsvraagstukken uit de zorgpraktijk. Daarin werden ze begeleid in het thesis lab 'Sustainable Hospitals’ van LDE Center of Sustainability en Medical Delta.
De onderzoeksresultaten zijn samengevat in de posters onderaan deze pagina. Download hier de posters in PDF.
Tastbare acties en aanbevelingen
Naast hun individuele onderzoeken, identificeerden de studenten gezamenlijk vijf tastbare acties die ziekenhuizen direct kunnen inzetten:
Meer concrete acties zijn ook te vinden in de wegwijzers voor verduurzaming van de gezondheidszorg.
Ook Medical Delta Café in teken van verduurzaming zorg
De afronding van het thesis lab was tevens de aanleiding voor een online Medical Delta Café over de verduurzaming van de zorg. Experts uit de zorg, industrie en ontwerp gingen met elkaar in gesprek over concrete acties om de zorg versnelt te vergroenen.
Kijk hier de uitzending terug:
Round Table ‘Circular Healthcare in the Delta’
Onderzoekers, artsen, facilitair managers en studenten kwamen op woensdag 5 juli bij elkaar om in een ronde tafel setting het verduurzamen van ziekenhuizen te bespreken. De deelnemende studenten aan het thesis lab presenteerden hun advies op basis van tien individuele onderzoeksprojecten. De inspirerende voordrachten over het lopende onderzoek aan de universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam naar circulariteit van ziekenhuizen leidden tot vruchtbare discussies. “Soms moet je gewoon beginnen."
Terwijl de storm Poly voortraasde, werd de onmiskenbare aanwezigheid van klimaatverandering opnieuw bevestigd. "Er moet nu actie worden ondernomen," legde prof. dr. Frank Willem Jansen, voorzitter van Medical Delta de aanwezigen voor. “Vanuit de gezondheidszorg staan we voor een uitdaging om klimaatverandering tegen te gaan. De gezondheidszorg draagt voor circa 7% bij aan de jaarlijkse CO2-uitstoot in Nederland. Dat verandering nodig is, is duidelijk."
Debat
Nadat de studenten hun overall conclusies en aanbevelingen presenteerden, gingen de aanwezigen met elkaar in debat, geleidt door caseholders Sascha Verbruggen (kinderarts intensive care van Sophia kinderziekenhuis Rotterdam), Jan-Carel Diehl (hoogleraar Design for Inclusive Sustainable System Intervention bij TU Delft) en Kim van Nieuwenhuizen (promovendus gynaecologie en duurzaamheid bij het LUMC).
De door de studenten aangedragen punten, werden erkend als belangrijke stappen. De discussie identificeerde economische factoren en beleid als belangrijke belemmeringen voor het implementeren van duurzamere maatregelen. De financiële kosten gaan voor de baten uit, zo merkte een deelnemer uit de zaal op, waardoor ziekenhuizen huiverig zijn om te beginnen. Gesuggereerd werd dat studenten bestuurskunde volgend jaar kijken welke stakeholders beïnvloed zouden moeten worden om dit systeem te veranderen, zodat ziekenhuizen makkelijker betere keuzes kunnen maken.
Circulaire zorgprincipes
Het groeiende wereldwijde ziekenhuisafval, toegeschreven aan de bevolkingsgroei en het toegenomen gebruik van wegwerpartikelen, heeft een aanzienlijke milieu-impact. Dit vertelde dr. Bart van Straten, onderzoeker aan de TU Delft en medeoprichter van Greencycl tijdens zijn presentatie over duurzaamheid in de operatiekamer. Om dit probleem aan te pakken, pleitte Van Straten voor een circulaire gezondheidszorgeconomie. Als voorbeeld liet hij zien hoe chirurgisch verpakkingsafval gebruikt kan worden voor de productie van medische producten.
De veelbelovende resultaten van het onderzoek geven aan dat het slechts een kwestie van tijd en van het verkrijgen van de benodigde licenties is voordat veel ziekenhuizen hiervan gebruik kunnen maken. Tegelijkertijd werd tijdens de discussie naar voren gebracht dat regelgeving zoals de MDR (Medical Device Regulation) een enorme barrière vormt in zowel tijd als kosten om innovatieve producten op de markt te brengen.
Diagnostische laboratoria vergroenen met hogescholen
Het interdisciplinaire karakter werd aangevuld met een duopresentatie van Michael van der Voorden – manager van het centraal diagnostisch laboratorium van het Erasmus MC – en Cheyenne van der Waard – student bedrijfskunde aan de Hogeschool Rotterdam. Het laboratorium zorgt voor zowel materiële als chemische afvalstromen. De hbo-studenten gaven inzicht in deze afvalstromen aan het Green Team van het laboratorium. Van der Voorden benadrukte het belang van zogeheten 'estafetteprojecten'. Daarin bouwen nieuwe lichtingen studenten continu voort op de laatste resultaten.
Van der Waard was stellig in haar aanbevelingen aan zorgprofessionals die studenten willen inzetten voor hun onderzoek: "Ruim voldoende tijd en ruimte in voor de begeleiding van studenten." Communicatie staat centraal.
Duurzaamheid in de OK
Het lopende onderzoek en de praktische implementaties van het initiatief 'de Groene OK' werd gepresenteerd door dr. ir. Anne van der Eijk, Manager OK-Faciliteiten & Centrale Sterilisatie bij het LUMC. Een opmerkelijk voorbeeld was de optimalisatie van medische instrumentenbakken met behulp van RFID-technieken. Door het instrumentengebruik te volgen, hoefde bijna de helft van de items niet meer gebruikt te worden. Deze 'tray-optimalisatie' vermindert niet alleen de reinigingstijd, maar minimaliseert ook de afvalproductie, wat leidt tot een kleinere CO2-voetafdruk in de OK.
Ook het scheiden en recyclen van OK-producten werd genoemd. Verschillende duurzame toepassingen zijn geïntegreerd in de dagelijkse bedrijfsvoering, zoals het vervangen van wegwerpisolatiejassen door herbruikbare, het niet meer gebruiken van van plastic verpakkingen voor OK-pakken, het vervangen van flessenwater door kraanwater, het overgaan op herbruikbare AMBU-ballonnen in plaats van wegwerpballonnen en het verminderen van het verbruik van inhalatie-narcosemiddelen. Deze duurzame maatregelen dragen bij aan de algehele ecologische duurzaamheid van de operatiekamer en zorgen tegelijkertijd voor een efficiënt gebruik van middelen.
'Gewoon doen'
Tijdens de afsluitende round table discussie werden nog enkele open vragen benoemd, zoals: wie moeten we nog overtuigen van het gebruik van duurzamere maatregelen? En hoe vergroten we de acceptatie en het draagvlak voor duurzamere alternatieven? Er werd opgemerkt dat ziekenhuisdirecties afwezig waren: ondanks hun beslissingsbevoegdheid, is duurzaamheid nog steeds ‘niet hun probleem’. Een van de aanwezigen reageerde daarop met: "soms hoef je op voorhand niet iedereens mening te weten en is het vooral een kwestie van ‘gewoon doen’."
Lees meer over onderzoek naar een duurzamere gezondheidszorg en maak gebruik van onze wegwijzers via deze link.
Posters resultaten per onderzoek
Afstudeerscripties
Enkele afstudeerscripties staan hieronder gepubliceerd:
Hospital Food Transition - A qualitative study on drivers and influences of stakeholder on healthy food policies in the Leiden University Medical Centre
- Scriptie Annemarie Keller
Material logistics infrastructure in a circular hospital - Design science research in academic hospitals Erasmus Medisch Centrum (Erasmus MC) & Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)
- Scriptie Mels Arnoldy
