Innovatieproject botboren met sensortechniek van start

Krak! Botbreuken zijn een van de meest voorkomende trauma’s. In de helft van de gevallen geneest het niet zomaar. Een operatie is dan noodzakelijk, waarbij een chirurg een plaatje op het bot vastschroeft. Dat is precisiewerk. Doordat nauwkeurige meetapparatuur ontbreekt, komt het regelmatig voor dat een gat te diep of te ondiep wordt geboord. Wordt dat niet opgemerkt tijdens de operatie, dan kan het zijn dat een pijnlijke en kostbare tweede operatie nodig is.

Het Delftse bedrijf SLAM Ortho ontwikkelt in een consortium met het Reinier de Graaf Gasthuis en Medical Delta Living Lab OnderzoeksOK sensortechnologie voor boormachines. Deze technologie maakt het voor chirurgen mogelijk om met behulp van een laser veel nauwkeuriger de juiste schroeflengte te boren, met betere en snellere operaties, een lagere zorglast en lagere kosten tot gevolg. De begeleiding en subsidie van ‘Project LaserGauge’, zoals het project wordt genoemd, komt van het innovatieprogramma ZorgTech. Het consortium was een van de eerste zes projecten dat een voucher kreeg voor de doorontwikkeling van een technologische zorginnovatie.

Sensortechniek

Het bijzondere aan Project LaserGauge is dat het niet alleen de techniek test en doorontwikkelt, maar het gehele operatieproces in kaart brengt. Dit zorgt ervoor dat belangrijke elementen op het gebied van veiligheid, betrouwbaarheid, hygiëne en hergebruik meteen worden verbeterd in de ontwikkeling van het prototype. Het vergroot de kans dat het uiteindelijke product daadwerkelijk zijn weg naar de operatiekamer vindt.

Om alle stappen in kaart te brengen, liepen de ontwikkelaars van SLAM Ortho voorafgaand en tijdens operaties mee met operatieassistenten en chirurgen van het Reinier de Graaf Gasthuis. Ook keken zij mee bij de sterilisatie van gebruikte instrumenten en voerden zij gesprekken met alle belangrijke actoren in de gehele ‘journey’ van het apparaat – van inkoopafdeling tot IT-afdeling.

Door de ontwikkelingen rondom corona zetten ze het veldwerk tijdelijk op een laag pitje. De kennis die ze de afgelopen weken hebben opgedaan, verwerken ze nu in de doorontwikkeling van een prototype. “Maar op belangrijke momenten kunnen we altijd schakelen met de chirurgen, het is in die zin een iteratief proces waarin we samen met hen innoveren,” zegt Bart Kölling, een van de oprichters van SLAM Ortho.”Dit geeft ons de mogelijkheid om tijdig bij te sturen en vergroot de kans dat we straks een daadwerkelijk goed werkend product op de markt brengen dat aansluit bij de behoefte van het ziekenhuis.”

In de laatste fase van het project speelt ook het Medical Delta Living Lab OnderzoeksOK een belangrijke rol. Ook die fase drijft op de samenwerking tussen de ontwikkelaars en de uiteindelijke gebruikers. Het sensorsysteem wordt op een chirurgische boor gezet, waarna chirurgen het testen op een oefenbot. Het gehele operatieproces wordt van begin tot eind nagebootst. De bevindingen worden naast een nulmeting gelegd om de daadwerkelijke voordelen van de techniek in kaart te brengen. De bedoeling is dat deze uitkomsten worden gedeeld in een wetenschappelijk artikel en worden meegenomen in de verdere ontwikkeling van het prototype.

“Met een wetenschappelijke publicatie stellen we de bevindingen open voor reviews van derden en helpen we ook andere ziekenhuizen verder,” zegt Daphne Wijffels. Zij coördineert het project namens het Reinier de Graaf Gasthuis. “En als het product uiteindelijk de eindstreep haalt, helpt wetenschappelijke validatie bij het vermarkten ervan.”

Lang traject van idee tot zorginnovatie

“Een buitenkans,” zo typeert Wijffels het innovatieprogramma ZorgTech. “Het traject om van een goed idee tot uiteindelijk een daadwerkelijke zorgoplossing te komen is vaak lang en ingewikkeld.” Ze wijst erop dat bij SLAM Ortho ook nog eens meespeelt dat het heel veel aspecten in het zorgproces raakt. “Het is een operatie-instrument, met alle veiligheidseisen van dien. Ze moeten het liefst herbruikbaar zijn, er vindt dataverwerking plaats en operatieassistenten en chirurgen moeten ermee willen werken. Dan scheelt het enorm als een programma dat zich specifiek op zorginnovaties richt ondersteuning biedt.”  

Om voor een voucher in aanmerking te komen, heeft het consortium een uitgebreid projectplan opgesteld. “Omdat we samenwerken met druk bezette chirurgen, helpt dat om in korte tijd goede stappen te zetten,” zegt Kölling daarover. “De voucher geeft ons de mogelijkheid heel gedegen te werken aan een goede oplossing voor botchirurgen. Ook het verdienmodel wordt nader bekeken om goed te kunnen bepalen wat de marktkansen zijn voor deze innovatie. Het programma brengt ons over de gehele linie een flink stap verder.”

Vooralsnog zijn de zorgprofessionals positief, vertelt Wijffels. “De chirurgen bevestigen het nut en de potentiële voordelen. Bij de ontwikkeling van zorginnovaties is het belangrijk om de gebruikers in een vroeg stadium te betrekken, anders is de kans groot dat een innovatie al snel ongebruikt in een kast belandt. Dat diverse mensen uit het ziekenhuis nu al meedenken, vergroot de kans op succes.”

In maart publiceerden we een ‘project uitgelicht’ over SLAM Ortho, je leest dat hier terug.