Project uitgelicht: SenseGlove - handschoen voor virtual reality revalidatie

De SenseGlove is een handschoen vol drukpunten waarmee patiënten handrevalidatie-oefeningen kunnen uitvoeren. Dat gebeurt in een Virtual Reality (VR) omgeving, zodat patiënten zonder de permanente toezicht van een therapeut aan hun revalidatie kunnen werken. Ook thuis, of wanneer ze aan bed gebonden zijn. En zonder in gevaarlijke situaties te belanden.

Onlangs is een testproject met de SenseGlove afgerond. Dr. ir. Bram Onneweer is onderzoeker bij Erasmus MC en TU Delft en coördinator Living Lab bij Rijndam Revalidatie. In die hoedanigheid participeert hij in het Medical Delta Living Lab Rehabilitation Technology en is hij coördinator van het rehabilitation track van het wetenschappelijke programma Medical Delta: Improving Mobility with Technology. Hij vertelt over de uitkomsten van dit testproject en de vooruitzichten voor toekomstige toepassingen.

Eitjes tikken

Een kopje thee inschenken of een pan van het fornuis halen: op zichzelf lijken het eenvoudige en ongevaarlijke handelingen. Maar voor mensen die revalideren van een handtrauma of voor mensen die hersenschade opliepen door bijvoorbeeld een hersenbloeding, vergt het veel oefening. Door dit in een VR-omgeving te doen, kunnen zij in een eerder stadium aan hun revalidatie beginnen.

Recentelijk maakten de Delftse VR-ontwikkelaar CleVR samen met SenseGlove en Rijndam Revalidatie een passende virtuele omgeving voor dit type revalidatie. Hierin voeren patiënten taken uit waarmee zij de bewegingen oefenen die van belang zijn voor hun revalidatie. Therapeuten en patiënten werkten mee met de ontwikkeling.

“De nieuwe Virtual Reality omgeving ontwikkelden we door stapsgewijs te testen met behandelaars en patiënten en hun feedback telkens mee te nemen” vertelt Onneweer. “We vroegen de behandelaars welke oefeningen volgens hen van belang zijn. Aan patiënten vroegen we welke handelingen zij leuk en uitdagend vinden om te doen. Met deze input maakten we een omgeving waar patiënten verschillende taken kunnen uitvoeren. Uiteindelijk kozen we voor een keuken, omdat daar verschillende type handelingen heel praktisch geoefend kunnen worden – van het pakken van pannen tot het tikken van een eitje.”

De testen in deze VR-omgeving zijn inmiddels afgerond. Tot tevredenheid: de virtuele keuken en de praktische opzet van de oefeningen sprak patiënten aan en de handelingen sloten goed aan bij bestaande therapeutische oefeningen.

Eerder beginnen met revalidatie

Een groot voordeel van deze toepassing is dat patiënten in een eerder stadium kunnen beginnen aan hun herstel, zonder daarmee gevaar te lopen of - in dit geval - pannen te laten vallen. De inzet van VR kan voor veel therapieën een uitkomst zijn. Mensen die aan bed gebonden zijn, kunnen toch oefenen – evenals mensen met neglect of mensen die slecht ter been zijn. De oefeningen zijn daarnaast zelfstandig uit te voeren en patiënten kunnen vaker oefenen. Het stelt therapeuten bovendien in staat om meerdere patiënten gelijktijdig oefeningen te laten doen. “Je kan je aandacht over meerdere patiënten tegelijk verdelen. En dat is nodig, want door vergrijzing en het ouder worden van mensen, verwachten we dat er meer patiënten zullen komen,” zegt Onneweer.

Wat hem met name aanspreekt, is dat alle handelingen doorlopend worden gemeten. “Normaal gesproken test je iemand, ga je een revalidatietraject in en test je diegene na afloop nogmaals om te kijken wat de vorderingen zijn. Een groot voordeel van deze therapie is dat er doorlopend wordt gemeten. Als therapeut kan je daardoor gedurende het traject bijsturen, bijvoorbeeld door specifieke oefeningen te herhalen of door te pakken met nieuwe oefeningen.”

Co-creatie met patiënten en behandelaars

De volgende stap in de doorontwikkeling met CleVR enSenseGlove is het opzetten van een daadwerkelijke therapie. Ook dat gebeurt in co-creatie. “We zijn met therapeuten in contact daarover,” zegt Onneweer. “We laten henzelf voelen en ervaren wat VR is en wat je ermee kan. Vervolgens vragen we ze om op basis van hun kennis en praktijkervaring mee te denken. Uiteindelijk moeten zij het omarmen, dus hun input is om meerdere redenen zeer welkom. Vervolgens maken we een therapie en testen we deze samen met patiënten en behandelaars.”

Hoewel het nog wel even zal duren, is het de bedoeling om SenseGlove te implementeren binnen het revalidatiecentrum van Rijndam. Daarmee wordt VR dus daadwerkelijk ingezet in de revalidatietrajecten van patiënten. “Uiteindelijk kunnen we hiermee ook behandelingen op afstand mogelijk maken. Bij mensen thuis dus.”

SenseGlove is opgericht als spin-off van onderzoekers van de TU Delft. Met ondersteuning van Medical Delta versnelde de doorontwikkeling van SenseGlove in het beginstadium. SenseGlove is een van de bedrijven die in januari met prins Constantijn van Oranje naar CES Las Vegas gaat - de grootste technologiebeurs ter wereld. CleVR B.V, opgericht in 2010, is ontstaan uit de eerdere (onderzoeks)samenwerking tussen de TU Delft en de UvA. CleVR is gevestigd in YES!Delft.