Gastblog Fundis: 'De toekomst is nu: dynamiek in innovaties voor ouderenzorg'

Om de maatschappij waarin wij allemaal ouder worden goed te kunnen blijven faciliteren, moet er nog veel veranderen. De druk op de zorg is enorm en neemt de komende jaren alleen maar toe. Dat is oud nieuws voor mensen binnen de (ouderen)zorg. Gelukkig komt het ook steeds vaker op het netvlies van mensen buiten de branche. Een goede ontwikkeling, want de uitdagingen van de zorg het hoofd bieden, kunnen we alleen maar samen.

Door Patricia de Koning – Dirksen, Communicatie- en Innovatiemanager en  Programmamanager Zorg voor Morgen bij Fundis.

De problemen waar de (ouderen)zorg mee te kampen heeft, zijn van de hele maatschappij. We betrekken vanuit Fundis daarom een brede groep bij het vinden van oplossingen. Fundis is een netwerk van zo’n twintig zorg- en welzijnsorganisaties actief op het gebied van (kwetsbare) ouderen. Hoewel de organisaties binnen het netwerk autonoom opereren, trekken ze samen op wanneer er overstijgende vraagstukken zijn. Een belangrijke onderdeel hierbij is het doorlopend betrekken van de bijna 5.000 medewerkers binnen het Fundis-netwerk en waar mogelijk ook daarbuiten.

Zorg voor morgen

De uitdagingen van ouderenzorg staan sinds langere tijd op de beleidsagenda van Fundis en sinds 2019 wordt er onderling hard gewerkt aan mogelijke oplossingen. Wij geloven dat we de zorg van de toekomst op zes gebieden kunnen beïnvloeden, we noemen dit de Expeditie van Fundis, en vertalen die strategische pijlers naar een interne campagne Zorg voor Morgen.

De ‘Dag van de Zorg voor Morgen’ is een voorbeeld van een initiatief waar veel samenkomt. De dag is ontstaan na een intern event in 2019 waar ruim 2.000 zorgcollega’s bij elkaar kwamen om te praten over de toekomst van zorg, en om geïnspireerd te raken op het gebied van onder meer technologie en zorginnovatie. Het event was het startpunt van de interne Zorg voor Morgen-campagne, die medewerkers meeneemt in de zes oplossingsrichtingen. Naast Tech en Data als richting, is De juiste Zorg op de Juiste Plek een groot thema. Regiosamenwerkingen als Zoetermeer 2025 en Gedeelde zorg Midden-Holland maken dat we als keten, inclusief huisartsen, ziekenhuizen en wijkverpleging, efficiënter kunnen werken en van elkaar kunnen leren hoe we zorg kunnen bieden en beschikbaar kunnen houden daar waar nodig.

Van pilot naar implementatie

We geven op verschillende manieren aandacht aan innovatie en het aanjagen daarvan. Zo is er een Fundis Innovatiegroep waaraan (zorg)medewerkers vanuit de verschillende organisaties deelnemen. Deze groep komt als geheel bij elkaar en denkt in kleinere teams na over innovatiekansen. Met deze teams halen we problemen van de werkvloer op en vertalen we deze naar concrete pilots.

Beginnen bij een probleem uit het werkveld is wat ons betreft ontzettend belangrijkBeginnen bij een probleem uit het werkveld is wat ons betreft ontzettend belangrijk. Zo kwam binnen de Fundis Innovatiegroep vanuit de aangesloten medewerkers binnen de herstel- en revalidatiezorg de vraag naar voren hoe we mensen met een CVA (beroerte) beter kunnen begeleiden in hun revalidatieproces en of technologie daarbij kan helpen. Er is vervolgens door dezelfde medewerkers een klein onderzoek op de werkvloer gedaan, een plan van aanpak geschreven en een presentatie gegeven aan de directie over de verwachte resultaten en de benodigde investering voor de pilot. Het antwoord werd gevonden in een telerevalidatie oplossing die inmiddels, na een succesvolle pilotperiode, uitgerold wordt binnen een aantal locaties.

Van pilot naar implementatie is geen eenvoudig proces. Vaak zijn er meerdere factoren van belang die je bij aanvang van de pilot niet altijd even helder hebt, zo merkten we, zoals financieringsstromen en kosten. Onze ervaring is dat het helpt om de vraag aan het begin van het project goed vast te stellen en het doel gedurende het project voor ogen te houden. Veel proberen, maar ook accepteren dat niet alles haalbaar blijkt, draagt bij aan uiteindelijke successen.

Innoveren is proberen (en leren)

Dit is wel iets wat soms tegennatuurlijk voelt voor onze branche omdat we juist vaak bezig zijn met doelmatigheid en zaken vastleggen in voorop gestelde protocollen. Daarin zit weinig speelruimte. Dat ons zorgstelsel gaat (lees: moet) veranderen, is in coronatijd wel gebleken. Zoals wel vaker vlak voor grote veranderingen, zien we alle oplossingen nu nog niet. Weinig mensen hadden tien jaar geleden voorspeld dat we met onze telefoon zouden kunnen betalen – iets dat nu ‘ineens’ heel normaal is. Voor de zorg zal dat niet anders zijn. Ik verwacht dan ook veranderingen in de zorg die we nu nog niet kunnen bedenken maar over een aantal jaar heel normaal zijn. Tot die tijd moeten we zoveel mogelijk proberen, innoveren en leren.

Er is niet één oplossing voor de uitdagingen van de toekomst van (ouderen)zorg, maar er bestaan meerdere oplossingsrichtingen. Deze moeten we met elkaar blijven verkennen en hierop acteren. De inzet van technologische innovaties is daar zeker een onderdeel van, mits de oplossing aansluit op een daadwerkelijke vraag uit de praktijk én de oplossing in staat blijkt mee te veranderen met de dynamiek van de zorg. Want die dynamiek is er: de zorg is in beweging en de toekomst is al lang begonnen.

Deze blog is geschreven binnen het thema ‘Gezond oud worden’ van het innovatieprogramma ZorgTech. Lees ook de eerdere gastblogs binnen dit thema van Mijke Buijs, Programmamanager Duurzame Coalities bij zorgverzekeraar CZ en van dr. Ton Bakker, lector ‘Functiebehoud bij ouderen vanuit levensloopperspectief’ bij Hogeschool Rotterdam en een van de consortiumleaders van Medical Delta Living Lab Geriatric Rehabilitation@Home.